Hướng dẫn cách lau dọn bàn thờ ngày Tết

Nhiều người tưởng rằng việc dọn dẹp bàn thờ là chỉ cần làm sạch sẽ mọi thứ là được nhưng ít ai biết rằng việc dọn dẹp bàn thờ không hề đơn giản, nếu không làm đúng cách thì nó có thể ảnh hưởng tới sức khỏe, tài lộc, may mắn của gia chủ

Hướng dẫn cách lau dọn bàn thờ ngày cuối năm Tết đúng, chuẩn nhất

Ngày nay do thời gian có hạn hoặc một số kiêng kị không được lưu truyền trong dân gian nên không còn nhiều người biết cách dọn bàn thờ và cách bài trí bàn thờ gia tiên sao cho đúng phong thủy và mang lại may mắn như phong tục cổ nhân.

Trước khi dọn dẹp bàn thờ, người xưa thường phải tắm rửa sạch sẽ, chuẩn bị đĩa hoa quả đặt lên, sau đó thắp một nén hương thông báo cho tổ tiên và thần linh biết ngày hôm nay sẽ thu dọn ban thờ, mời tổ tiên và thần linh tạm lánh sang một bên để con cháu thực hiện công việc. Sau đó gia chủ chuẩn bị một chiếc bàn bên trên trải vải hoặc giấy đỏ để đặt bài vị, nếu bàn thờ có đặt chung bài vị gia tiên với các thần thì phải để ra hai chỗ khác nhau, không được lẫn lộn. Đợi sau khi hương cháy hết rồi mới bắt đầu công việc.

Ngày nay có nhiều người đem tro bát hương đổ cũ ra sông, thay vào bát hương tro mới, nhưng người xưa thì dùng chiếc rổ mắt nhỏ để lọc tro cũ, lọc xong lại đổ vào bát hương chứ không đổ đi. Việc lọc tro cũng phải bắt đầu từ bát hương thờ thần phật.

Sau khi lau rửa sạch sẽ, người ta sẽ đem bài vị thần Phật và tổ tiên đặt lại chỗ cũ và công đoạn này cũng rất phức tạp. Trước hết phải chuẩn bị một chiếc lò nhỏ trong có đốt than hoa, đặt dưới bàn thờ khoảng 15 phút, sau đó đốt bảy tờ tiền vàng làm dấu hơ ở bốn hướng trên dưới trái phải, ý là dùng lửa để khai quang, làm sạch, tiền vàng chưa cháy hết thì bỏ vào lò than hoa.

Đốt tiếp bảy tờ tiền vàng làm sạch vị trí muốn đặt tượng/bài vị thần Phật và bát hương sau đó mới đặt các đồ vật vào vị trí cố định. Sau khi đặt xong thì đốt 12 que hương cắm theo thứ tự hướng thời gian:

– Que thứ nhất cắm ở vị trí 1h, khi cắm thì đọc “niên niên thị hảo niên”, tức mỗi năm đều là năm tốt

– Que thứ hai cắm ở vị trí 2h, khi cắm đọc “nguyệt nguyệt thị hảo nguyệt”, tức mỗi tháng đều là tháng tốt

– Cây thứ ba cắm ở vị trí 3h, khi cắm đọc “nhật nhật thị hảo nhật”, tức mỗi ngày đều là ngày tốt

– Cây thứ tư cắm ở vị trí 4h, khi cắm đọc “thời thời vị hảo thời”, tức mỗi giờ đều là giờ tốt

Cứ tuần tự như vậy cho đến thời điểm vị trí 12h. Các vị trí bài vị, bát hương của tổ tiên và bà tổ cô cũng làm như vậy.

Những điều tối kỵ khi bài trí bàn thờ gia tiên

Dưới góc nhìn phong thủy, chuyên gia Nguyễn Mạnh Linh – Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Ứng dụng Phong thủy Kiến trúc (Đại học Xây dựng) cho rằng, việc bày biện quá nhiều đồ lễ đắt tiền hay những của ngon vật lạ lên bàn thờ là không cần thiết.

“Nhiều người vẫn lầm tưởng bày bàn thờ càng đẹp, càng đầy đủ thì con cháu càng có lộc. Nhưng thực chất, bàn thờ là nơi thờ cúng gia tiên chứ không phải nơi phô trương. Chúng ta chỉ nên bày biện vừa đủ để tránh gây mất thẩm mỹ”.

Theo chuyên gia phong thủy, chỉ cần bày một mâm ngũ quả thật đẹp cùng cặp bánh chưng, bánh dày là đã đầy đủ ý nghĩa. Những lễ vật này vừa chứa cả yếu tố Âm – Dương, Ngũ hành, vừa mang đậm nét văn hóa của người Việt.

Nếu gia đình đang đặt bàn thờ gia tiên cùng bàn thờ Phật hay bàn thờ mẫu thì cần tách riêng. Trong đó, bàn thờ gia tiên để thấp hơn và tách biệt. Đồ lễ cúng xong nên bỏ xuống để thụ lộc, tránh bày từ ngày này qua tháng khác, riêng ngày Tết có thể để đồ cúng đến mùng 5.

“Có một điều cấm kỵ nhưng hiện nay nhiều người mắc phải, đó là không được bày lên bàn thờ đồ giả (hoa giả, quả giả,…) hoặc những thứ không liên quan đến thờ cúng. Bên cạnh đó, ban thờ chính là nơi thuộc về thế giới thiêng liêng nên chỉ được bày những đồ sạch sẽ, tinh khiết như hương, hoa, oản, quả, tuyệt đối tránh đặt mâm lễ mặn. Mỗi gia đình nên chuẩn bị một chiếc bàn nhỏ để đặt mâm cúng bên dưới”, chuyên gia Nguyễn Mạnh Linh nhấn mạnh.

Bát hương khi sử dụng lâu ngày chân hương sẽ đầy và cần phải bỏ bớt đi để có chỗ cắm hương mới. Nếu cần phải đổ chân hương đúng vào tháng cô hồn thì phải hết sức thận trọng. Vì chân hương và đồ thờ cúng bỏ đi nếu không xử lý đúng cách sẽ bị các vong linh và tổ tiên quở trách, mang đến xui xẻo cho gia đình. Khi chân hương quá đầy, bạn rút chân hương ra khỏi bát hương, nhớ để lại 5 chân hương cũ. Chân hương bỏ đi không được tùy tiện vứt đi, mà phải đốt thành tro, rồi dùng tro này thả xuống sông, suối, ao hồ, tránh nơi uế tạp hoặc có thể hòa tro với nước rồi tưới cây.

Với những đồ thờ cúng không sử dụng nữa cũng đem đốt thành tro rồi thả ở sông, hồ. Đồ không thể đốt được cũng đem thả xuống sông, hồ, tốt nhất là buộc lên một miếng xốp nổi. Tuyệt đối không vứt bừa bãi ở các nơi uế tạp.